Donderdag 10 juni

Vanmorgen gewekt door knetterende donderslagen. Toen de regen opgehouden was alles maar snel ingepakt en vertrokken richting Vilnius
over de Ciurlionisweg. T.g.v. zijn honderdste geboortedag in 1975 zijn verspreid langs de weg naar Varena meer dan 20 reusachtige houten beelden geplaatst. Ze hebben allemaal natuurlijk te maken met zijn disciplines: muziek en schilderkunst.
In Grutas nog even afgeslagen om het sovjet-beeldenpark te bezoeken. Er staan een groot aantal beelden van voormalige communistische leiders die na de onafhankelijkheid (1991) gered zijn van de schroothoop, maar die ook niet allemaal onbeschadigd hier terecht zijn gekomen. Ze werden niet ontzien door de beeldenstormers. Lenin mist in ieder geval zijn duim. In een barak werd aandacht besteed aan de wijze waarop propaganda gevoerd werd. En huiveringwekkend was het om langs de stroomdraden te lopen tussen de wachttorens terwijl propagandistische muziek door de bossen galmde. De Goelag van Grutas!
Is dit geschiedenis of gelegaliseerde heimelijke aanbidding? Een bezoeker uit Riga (wiens vrouw snel doorgelopen was omdat ze het hier bepaald niet prettig vond) weet het zeker: "dit is geschiedenis. Iedereen zou moeten weten wie Djerzinski, Lenin en Stalin waren. Voor mij is het geen nostalgie". Voor hem wellicht niet, maar als ik zie hoe ruim en goed onderhouden de grasveldjes voor de beelden zijn, gepaste afstand dus, dan weet ik zo net nog niet wat de initiatiefnemer in gedachten had. Snel teruggegaan naar de fiets langs de klaarstaande Siberië express.
Als je verderrijdt richting Vilnius kom je een ander bizar stukje geschiedenis tegen. In 1918 werd hier de Onafhankelijke Republiek Perloja
uitgeroepen. Een eigen president en een eigen leger van 200 man! In een prachtig museumpje in het dorp met allerlei gebruiksvoorwerpen die horen bij een rurale samenleving natuurlijk ook uitgebreid aandacht voor dit unicum in de geschiedenis. Maar liefst 5 jaar lang hebben ze het volgehouden. De allervriendelijkste conservatrice moest ook hartelijk lachen om de wilde plannen van destijds, zeker als je bedenkt dat nu bijna geen Litouwer meer zonder Europa zou willen! Toen ik wegreed liep ze mee naar buiten en we zwaaiden nog even voordat ik achter de sparren verdween.
Toen het al donker begon te worden kwam ik aan in Matuizos. Een vriendelijke bewoner van het dorp (Jonas) vond het goed dat ik mijn tent
op zijn erf neerzette. Hij hielp mee met opzetten en kwam met een matras uit de schuur aanlopen want hij dacht dat ik zo op de grond zou slapen. Zijn dochter Jolantha sprak goed Frans. Ze wees me de badkamer en vond het nodig zich te veronschuldigen voor de sobere inrichting! Ze waren zo zorgzaam! Nog even thee gedronken en gaan slapen. Het onweerde de hele nacht.