Bergen Belsen

Vandaag was het 'rustdag' en ben ik samen met Theo en Lucie naar concentratiekamp Bergen Belsen geweest. Van de artefacten van destijds is weinig overgebleven. Er staat een imposante gedenknaald met een muur en er zijn enkele massagraven waarin duizenden mensen liggen. En veel grafstenen, waaronder een van Anne en Margot Frank. Symbolisch, want waar zij precies rusten is onbekend. In de prachtig vormgegeven expositieruimte is een tentoonstelling gewijd aan 65 jaar bevrijding van Bergen Belsen. Er zijn films, video-interviews, foto's, documenten en schilderijen (Kunst zum überleben) op indringende wijze gepresenteerd.

In de vloeren zijn vitrines gebouwd vol opgegraven voorwerpen (knopen, brillen, kroesjes, wat al niet), allemaal getuigenissen waar je ook letterlijk niet omheen kunt. En aan het eind van het lange tunnelvormige gebouw een enorm raam, alleen maar glas, dat uitzicht biedt op het bos dat de met angst, bloed en tranen doordrenkte grond bedekt. Een punt om vooruit te kijken. Naar nooit meer dat. Dat broedplaatsen van dergelijk barbaars geweld voorgoed uitgebannen zullen worden!
Morgen fietst Theo voor de laatste dag mee, ik hoop dat we aan de Elbe komen. Daarna ga ik alleen verder. Het was heel gezellig om samen een stuk te fietsen.